Phượng Sồ với cánh lái xe

Lại nói, Lỗ Túc đưa linh cữu Chu Du về đến Vu Hồ, Tôn Quyền ra đón, khóc tế trước linh vị, rồi sai hậu táng tại quê làng. Du có hai trai một gái, con trưởng tên Tuần, con thứ tên Dân, Quyền đều giúp đỡ rất chu đáo.

Lỗ Túc nói:

- Tôi tài nhỏ trí mọn, Công Cẩn tiến cử nhầm, quả thật không xứng đáng với chức vụ. Tôi xin cử một người giúp chúa công. Người này, trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, mưu lược chẳng kém gì Quản, Nhạc, kế sách ngang với Tôn, Ngô. Trước đây Công Cẩn nhờ mẹo người ấy cũng nhiều, mà Khổng Minh cũng chịu là giỏi; hiện người ấy đang ở Giang Nam, sao chúa công không trọng dụng?

Quyền nghe nói mừng lắm, liền hỏi họ tên là gì?

Túc thưa:

- Người ấy ở Tương Dương, họ Bàng tên Thống, tự là Sĩ Nguyên, đạo hiệu Phượng Sồ tiên sinh.

Quyền mừng lắm, nói:

- Ta nghe tiếng người này đã lâu, nay có ở đây, nên cho mời lại chơi ngay.

Lỗ Túc mời Bàng Thống đến ra mắt Tôn Quyền. Thống đến thi lễ xong, Quyền trông thấy Bàng Thống lông mày rậm, mũi lõ, mặt đen, râu ngắn, hình dung cổ quái, có ý không bằng lòng, mới hỏi rằng:

- Bình sinh ông học môn gì là chính?

Thống thưa:

- Không câu nệ gì cả, cứ tuỳ cơ mà ứng biến.

Quyền hỏi:

- Tài học của ông, so với Công Cẩn thế nào?

Thống cười đáp:

- Tôi học khác Công Cẩn nhiều.

Quyền xưa nay ưa nhất Chu Du, thấy Thống coi thường Du, càng tỏ vẻ không bằng lòng, bảo Thống rằng:

- Ông hãy về, khi nào cần đến, sẽ cho người mời.

Thống thở dài một tiếng, rồi trở ra.

Rồi về sau Thống cầm cả thư Khổng Minh và Lỗ Túc sang ra mắt Lưu Bị. 

Nha lại vào bảo có danh sĩ ở Giang Nam là Bàng Thống đến. Huyền Đức từng nghe tiếng Thống đã lâu, liền sai mời vào. Thống thấy Huyền Đức chỉ vái dài một cái chứ không lạy. Huyền Đức thấy Thống xấu xí, cũng tỏ vẻ không vui, liền hỏi:

- Ông từ xa đến đây, khí vất vả lắm nhỉ?

Thống chưa đưa thư của Khổng Minh và Lỗ Túc vội, chỉ đáp rằng:

- Nghe tiếng ngài yêu người hiền, trọng kẻ sĩ, nên tôi cũng đến yết kiến.

Huyền Đức nói:

- Hai miền Kinh, Sở vừa tạm sắp xếp yên ổn, chưa có chức gì khuyết. Về phía đông bắc cách đây một trăm ba mươi dặm, có huyện Lỗi Dương khuyết một chức tri huyện, ông hãy làm tạm vậy, sau này cần đến sẽ xin trọng dụng.

Bàng Thống nghĩ Huyền Đức đãi mình sao bạc bẽo thế, muốn trổ tài ra cho biết, nhưng vì Khổng Minh không có mặt ở đây, nên phải gượng vâng lời, từ biệt trở ra.

__________________

Lời bàn của Mao Tôn Cương đại lược là cho rằng tài Thống kém tài lượng. Cho rằng truyện Thống phải tự đến ra mắt Tôn Quyền, Lưu Bị như là chứng tích cho việc đó. 

Hãy tạm thời tin vào lời cổ nhân ấy!

Đọc trước tác của tiền nhân, ta thấy kẻ tài năng luôn có dáng vẻ phi thường, hơn người. Những lời lẽ như mặt đẹp như ngọc, dáng vẻ thanh thoát như ông tiên, mình cao râu dài,... Ấy là những kẻ có khí độ bất phàm có tài kinh bang thế thế. Thế cho nên ta đọc đoạn mô tả trên về ngoại hình Bàng Sỹ Nguyên mà cảm thán rằng: 

Bởi chưng ông Bàng xấu quá
Nên tài đến vậy chẳng ma nào cần

Mao Tôn Cương cứ đổ cho tài Thống thua tài Lượng ấy là do họ Mao kia thiên vị tư tình. Thống có tài nhưng nào được thi thố, tài không được thi thố sao có thể để người đời đánh giá được mà so sánh tài Thống hơn hay kém? Vậy ta có thể nhận ra rằng họ Mao kia cũng 1 phường tư duy háo sắc y như Ngô Chủ, Tiên Chủ.

Lạm bàn tích xưa nhớ đến chuyện nay, độ dăm năm trước có cái bộ phải gió do bà thượng thư có nốt ruồi to tổ chảng gần mỏ đưa ra cái luật oái oăm ấy là: ngực lép mắt cận không được lái xe máy. 

Luật mới chỉ là dự thảo đã bị dân man khắp nơi phản ứng xỏ xiên. Những tưởng đã rút kinh nghiệm nhưng bữa nay cũng bộ ấy lại đưa ra cái dự luật mới bỏ qua mấy thuật ngữ loằng ngoằng, dân man ta cứ diễn nôm ấy là: răng vẩu, hăm bẹn, liệt dương là không được làm lái tàu. 

Ấy khoan mà chê bai vội, ở đây ta nên xét ngọn nguồn, do bà thượng thư ấy cũng một tuồng háo sắc nên mới sinh ra cơ sự này. Ta đừng nên trách mà hãy nên hiểu rồi cảm thông. Ấy là bả đang lo lắng đến tương lai của một ngành nghề ta đã tốn không biết bao nhiêu tiền đầu tư vay vốn nọ kia để xây dựng. Ngộ nhỡ tuyển toàn mấy anh mồm vẩu răng hô, lưng gù, mắt xô lếch vô khiến thượng đế vừa mua vé đã thấy anh lái tàu xấu quá mà không chịu sử dụng dịch vụ chuyển sang đi phương tiện khác há chẳng phải làm sự đầu tư lỗ vốn sao?

Xem thêm: Lời bàn của một tiên sinh khác: Ai đẹp, người ấy có quyền!